در حالی كه اشغال خرّمشهر توسّط
عراق به عنوان آخرین و مهمترین برگ برندهٔ این كشور برای
وادار ساختن ایران به شركت در هر گونه مذاكرات صلح تلقّی
میشد، آزادسازی این شهر میتوانست سمبل تحمیل ارادهٔ سیاسی
جمهوری اسلامی بر متجاوز و اثبات برتری نظامیاش باشد.
بر همین اساس، با توجه به این كه
منطقهٔ عمومی غرب كارون آخرین منطقهٔ مهمّی بود كه همچنان در
اشغال عراق قرار داشت، از یکسو فرماندهان نظامی ایران برای
انجام عملیّات در این منطقه اشتراک نظر داشتند، و از سوی دیگر
عراق نیز كه طرّاحی عملیّات آزادسازی خرّمشهر را پس از عملیّات
فتحالمبین قطعی و مسجّل میپنداشت، با در نظر گرفتن اهمّیّت
این شهر و جایگاه آن در دفاع از بصره، به ضرورت حفظ این منطقه
معتقد بود. از این رو، بلافاصله پس از اتمام عملیّات
فتحالمبین، در حالی كه قوای ارتش عراق در منطقه عمومی خرّمشهر
تقویت میشد، به تمام یگانهای تحت امر قرارگاه مركزی كربلا
دستور داده شد تا ضمن بازسازی و تجدید قوا، به شناسایی و
طرّاحی عملیّات بپردازند.
اهداف عملیّات
مهمترین اهدافی كه در این عملیّات
دنبال میشد، عبارت بودند از:
1- انهدام
نیروی دشمن، حداقل بیش از دو لشكر؛
2- آزادسازی حدود 5400 كیلومتر مربع از خاک ایران؛ از جمله
شهرهای خرّمشهر، هویزه و پادگان حمید؛
3- خارج نمودن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه
دشمن؛
4- تأمین مرز بینالمللی (حدفاصل پاسگاه طلائیه تا شلمچه)؛
5- آزادسازی جادّهٔ اهواز ـ خرّمشهر و خارج شدن جادّهٔ اهواز ـ
آبادان از برد توپخانه دشمن.
منطقه عملیّات
منطقهٔ عمومی عملیّات بیتالمقدّس
در میان چهار مانع طبیعی محصور است، كه از شمال به رودخانه
كرخهٔ كور، از جنوب به رودخانهٔ اروند، از شرق به رودخانهٔ
كارون و از غرب به هورالهویزه منتهی میشود.
منطقهٔ مزبور به جز جادّهٔ نسبتا مرتفع اهواز ـ خرّمشهر، فاقد
هر گونه عارضه مهم برای پدافند است. همین امر موجب شد تا زمین
منطقه ـ به دلیل مسطّح بودن ـ برای مانور زرهی مناسب، و برای
حركت نیروهای پیاده ـ به دلیل در دید و تیر قرار داشتن ـ
نامناسب باشد. نقاط حسّاس و استراتژیک منطقه شامل بندر و شهر
خرّمشهر، پادگان حمید، جفیر، جادّهٔ آسفالت اهواز ـ خرّمشهر،
شهر هویزه و رودخانههای كارون، كرخه كور و اروند بود.
استعداد دشمن
تا قبل از آغاز عملیات بیت المقدس،
استعداد نیروهای دشمن به ترتیب زیر بود:
● لشكر 6 زرهی؛ از جنوب رودخانهٔ
كرخه تا هویزه؛
● لشكر 5 مكانیزه؛ از غرب اهواز
تا روستای سیّد عبود؛
● لشكر 11 پیاده از سیّد عبود تا
خرّمشهر ـ تیپهای 22، 48، 44 مأمور حفاظت از خرّمشهر بودند؛
● لشكر 3 زرهی در شمال خرّمشهر؛با شروع عملیّات نیز یگانهای دیگری از ارتش عراق به
منطقه اعزام شدند كه در مجموع تمامی یگانهایی كه در منطقهٔ
درگیری حضور یافتند، عبارت بودند از:
● لشكر 5 مكانیزه؛ شامل تیپهای
26 و 55 زرهی و تیپهای 15 و 20 مكانیزه؛
● لشكر 6 زرهی؛ شامل تیپهای 16
و 30 زرهی و تیپ 25 مكانیزه؛
● لشكر 3 زرهی؛ شامل تیپهای
6،12 و 53 زرهی و تیپ 8 مكانیزه؛
● لشكر 9 زرهی؛ شامل تیپهای 35
و 43 زرهی و تیپ 14 مكانیزه؛
● لشكر 10 زرهی؛ شامل تیپهای 17
زرهی و 24 مكانیزه؛
● لشكر 11 پیاده؛ شامل سه تیپ
سازمان 44، 48 و 49 پیاده و سه تیپ تحت امر 45 ، 113 و 22
پیاده؛
● لشكر 12 زرهی؛ شامل تیپهای 46
مكانیزه و 37 زرهی؛
● لشكر 7 پیاده؛ شامل تیپهای 19
و 39 پیاده؛
● تیپ مستقل 10 زرهی؛
● تیپهای مستقل 109، 419، 416،
90، 417، 601، 602، 605، 606، 409، 238 و 501 پیاده؛
● تیپهای 31، 32 و 33 نیروی
مخصوص؛
● تیپهای 9، 10 و 20 گارد مرزی؛
● تعداد 30 گروهان كماندو؛
● تعداد 10 قاطع جیشالشعبی (هر
قاطع 450 نفر)؛
● گردان تانک مستقل سیف سعد؛
● گردانهای شناسایی حطین، صلاح
الدین، حنین؛
● توپخانه دشمن نیز از 530 قبضه
توپ در انواع مختلف تشكیل شده بود كه به طور تقریبی عبارت بود
از 30 گردان.
طرح عملیّات
در طرّاحی عملیّات، تهاجم از طریق
عبور از رودخانه كارون و پیشروی به سوی مرز بینالمللی و سپس
آزادسازی شهر خرّمشهر مدّنظر قرار گرفته و چنین استدلال میشود
كه حمله به جناح دشمن، كه عمدتا به سمت شمال آرایش گرفته بود،
عامل موفّقیّت عملیّات است.
همچنین، شكستن خطوط اوّلیّهٔ
دشمن و عبور از رودخانه و گرفتن سرپل در غرب كارون تا جادّهٔ
آسفالتهٔ اهواز ـ خرّمشهر به عنوان اهداف مرحلهٔ اوّل و ادامهٔ
پیشروی به سمت مرز و تأمین خرّمشهر به عنوان اهداف مرحلهٔ دوّم
تعیین شدند.
بر همین اساس، محورهای عملیّاتی
هر یک از قرارگاهها به ترتیب زیر مقرّر گردید:
● محور شمالی؛ قرارگاه قدس (با
عبور از رودخانهٔ كرخه).
● محور میانی؛ قرارگاه فتح (با
عبور از رودخانهٔ كارون و پیشروی به سمت جادّهْ اهواز ـ
خرّمشهر).
● محور جنوبی؛ قرارگاه نصر (با
عبور از كارون و پیشروی به سمت خرّمشهر).
شرح جزئیات عملیّات
سرانجام عملیّات بیتالمقدّس در 30
دقیقه بامداد روز 10 اردیبهشت 1361 با قرائت رمز عملیّات «بسم
الله الرّحمن الرّحیم . بسم الله القاسم الجبّارین، یا علی ابن
ابی طالب» از سوی فرماندهی آغاز شد.
شهید آیتالله صدوقی و آیتالله
مشكینی نیز كه در كنار فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه كربلا
حضور داشتند، هر یک به طور جداگانه، پیامهایی را به وسیلهٔ
بیسیم خطاب به رزمندگان اسلام قرائت كردند. عملیّات
بیتالمقدّس را به چهار دورهٔ زمانی به شرح زیر میتوان تقسیم
كرد.
مرحله اوّل عملیّات
در محور قرارگاه قدس (شمال كرخهٔ
كور) به دلیل هوشیاری دشمن و وجود استحكامات متعدّد، پیشروی
نیروها به سختی امكانپذیر بود و در این میان تنها تیپهای 43
بیتالمقدّس و 41 ثارالله موفّق شدند از مواضع دشمن عبور كرده
و منطقهای در جنوب رودخانهٔ كرخهٔ كور را به عنوان سرپل تصرف
كنند. عدم پوشش جناحین این یگانها باعث شده بود كه فشار شدید
دشمن بر آنها وارد شود.
در محور قرارگاه فتح، یگانهای
خودی ضمن عبور از رودخانه به سرعت خود را به جادّهٔ اهواز ـ
خرّمشهر رسانده و به ایجاد استحكامات و جلوگیری از نقل و
انتقالات و تحرّكات دشمن در جادّهٔ مذكور پرداختند.
در محور قرارگاه نصر، به دلیل
تأخیر در حركت و وجود با تلاق در كنار جادّهٔ اهواز ـ خرّمشهر
و همچنین تمركز دشمن در شمال خرّمشهر، نیروهای این قرارگاه
نتوانستند به اهداف مورد نظر دست یافته و با قرارگاه فتح
الحاق كنند.
الحاق كامل قرارگاه نصر با
قرارگاه فتح و همچنین تصرّف اهداف مرحلهٔ اوّل قرارگاه قدس در
دستور كار عملیّات شب دوّم قرار گرفت كه با انجام آن تا حدودی
اهداف مورد نظر محقّق شد، لیكن برخی رخنهها همچنان باقی بود
تا این كه سرانجام پس از 5 روز، جادّهٔ اهواز ـ خرّمشهر از
كیلومتر 68 تا كیلومتر 103 تثبیت و كلّیهٔ رخنهها ترمیم شد.
مرحله دوم عملیّات
در این مرحله آزادسازی خرّمشهر از
دستور كار عملیّات خارج و تصمیم گرفته شد كه قرارگاههای فتح و
نصر از جادّهٔ اهواز ـ خرّمشهر به سمت مرز پیشروی كنند و
قرارگاه قدس نیز مأموریّت یافت تا به صورت محدود برای تصرّف
سرپل در جنوب كرخه كور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد.
عملیّات در این مرحله در ساعت
2230 روز 1621361 آغاز شد. نیروهای قرارگاه فتح در همان ساعات
اوّلیّه به جادّهٔ مرزی رسیدند. یگانهای قرارگاه نصر نیز با
اندكی تأخیر و تحمّل فشارهای دشمن، به مرز رسیده و با قرارگاه
فتح الحاق كردند.
دشمن با مشاهدهٔ جهت پیشروی
نیروهای ایران به طرف مرز، لشكرهای 5 و 6 خود را به عقب كشاند.
به نظر میرسید این عقبنشینی با دو هدف انجام شده باشد یكی
جلوگیری از محاصره و انهدام این لشكرها، و دیگری تقویت هر چه
بیشتر خطوط پدافندی بصره و خرّمشهر.
در پی این عقبنشینی كه از ساعات
اوّلیّهٔ روز 1821361 آغاز شده بود، نیروهای قرارگاه قدس ضمن
تعقیب نیروهای دشمن، تعدادی از آن ها را كه از قافله عقب مانده
بودند، به اسارت خود درآوردند و در نتیجه جادّهٔ اهواز ـ
خرّمشهر (تا انتهای جنوب منطقهای كه توسّط قرارگاه نصر به
عنوان سرپل تصرّف شده بود) و نیز مناطقی همچون جفیر، پادگان
حمید و هویزه آزاد شدند.
مرحله سوم عملیّات
در این مرحله، قرارگاه نصر مأموریت
یافت تا حركت خود را به سمت خرّمشهر آغاز نماید. نیروهای
عملكننده كه متشكّل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ
ارتش بودند، در آخرین ساعات روز 1921361 عملیّات خود را آغاز
كردند؛ امّا به دلیل هوشیاری دشمن و تمركز نیرو در خطوط
پدافندیاش، نیروهای خودی در انجام مأموریت خود توفیق نیافتند.
تكرار این عملیّات در روز بعد نیز به شكست انجامید. به همین
خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیّات نهایی فرصت بیشتری
به یگانها داده شود. همچنین مقرر شد دو تیپ المهدی (عج) و
امام سجّاد (ع) از قرارگاه فجر نیز در حركت بعدی استفاده شود.
مرحله چهارم عملیّات
مرحله چهارم عملیّات از 1 تا 4
خرداد 1361؛ سرانجام در ساعت 2230 اول خرداد 1361 تلاش برای
آزادیسازی خرّمشهر با رمز «بسم الله القاسم الجبّارین یا
محمّد بن عبدالله (ع)» آغاز شد در برابر تک سریع و غافلگیرانه،
نیروهای عراقی دچار وحشت وسرگردانی شدید شدند و نتوانستند
واكنش مهمی از خود نشان دهند و ارتباط یگانهای دشمن با
یكدیگر قطع شد. فرار افسران و درجهداران و سربازان عراقی از
منطقهٔ خرّمشهر گویای ازهمپاشیدگی سازمان یگانهای دشمن بود.
در روز دوّم خرداد نتیجه پیكار
بسیار درخشان بود و قرارگاه كربلا به هدف خود كه احاطهٔ كامل
خرّمشهر بود، رسید. تعداد اسرای عراقی در این روز از 2830 نفر
تجاوز كرد و یگانهایی از دشمن كه در منطقهٔ بین نهر عرایض و
شلمچه مستقر بودند، به میزان زیاد منهدم شدند. به وجود حضور
گستردهٔ هواپیماهای عراقی در آسمان منطقه، عقابان تیزپرواز
نیروی هوایی ارتش در پشتیبانی از یگانهای رزمنده، در صحنهٔ
عملیّات بیتالمقدّس حضوری فعّال داشتند و با بمباران پل شناور
عراقیها بر روی اروند رود و مناطق تجمّع آنان در آن سوی
رودخانه، نقش ارزندهای در آزادسازی خرّمشهر ایفا كردند.
در اواخر روز دوّم خرداد،
قرارگاه كربلا پس از بررسی آخرین وضعیت، تصمیم گرفت تا نیروها
با ورود به شهر، آنرا از لوث وجود نیروهای عراقی پاک گردانند.
و در سه بامداد روز سوّم خرداد واحدهایی از رزمندگان ایران به
آن سوی رودخانه وارد شدند. از طرف دیگر جمعی از نیروهای عراقی
با استفاده از تاریكی شب و قایق اقدام به فرار كردند كه تعدادی
از این قایقها توسط تكاوران نیروی دریایی هدف قرار گرفت و
سرنشینان آنها غرق شدند.
نیروهای عراقی از ساعت سه و
پنجاه دقیقه بامداد تا نیم بعد ازظهر روز سوّم خرداد از سمت
شلمچه 3 بار اقدام به پاتک كردند و تلاش نمودند تا از طریق
جادّهٔ شلمچه ـ خرّمشهر حلقهٔ محاصرهٔ خرّمشهر را بشكنند، امّا
هر بار با پایداری و مقاومت دلاورانه رزمندگان ایرانی مواجه
شدند و با دادن خساراتی عقبنشینی كردند.
در ساعت 11 صبح روز سوّم خرداد
در حالی كه درگیری شدیدی بین قوای ایرانی و نیروهای عراقی در
شمال نهر خین جریان داشت و دشمن در فكر شكستن حلقهٔ محاصره
خرّمشهر بود، رزمندگان ایرانی از جناح غرب و خیابان كشتارگاه
وارد شهر شدند. ناحیه گمرک خرّمشهر در كنار اروند اندكی مقاومت
كرد كه آن هم به سرعت در هم شكسته شد. در ساعت 12 قوای ایران
از سمت شمال و شرق وارد شهر شدند و نیروهای متجاوز بعثی كه 24
ساعت در محاصره كامل قرار داشتند، راهی جز اسارت یا فرار و یا
كشته شدن نداشتند. بدین جهت واحدهای عراقی گروه گروه به اسارت
رزمندگان اسلام در آمدند.
در ساعت 2 بعد از ظهر، خرّمشهر
به طور كامل آزاد شد و پرچم پر افتخار جمهوری اسلامی ایران
برفراز «مسجد جامع» و پل تخریب شدهٔ خرّمشهر به اهتزاز درآمد.
بدین ترتیب این شهر مقاوم كه پس از 35 روز پایداری و مقاومت در
4 آبان 1359 به اشغال دشمن درآمده بود، پس از 578 روز (19 ماه)
اسارت،
بار دیگر به آغوش گرم میهن
اسلامی بازگشت و پیكرهٔ پاک آن از لوث وجود متجاوزان تطهیر
گردید.
رزمندگان اسلام در اوّلین اقدام خود پس از آزادسازی شهر، نماز
شكر را در مسجد جامع خرّمشهر اقامه كردند. خبر آزادسازی
خرّمشهر به سرعت در همهجا طنین افكند و ملّت ایران اسلامی را
كه مدّتها در آرزوی شنیدن چنین خبر مسرّتبخشی بودند، غرق در
شادی و سرور كرد. مردم به خیابانها ریختند و با پخش شیرینی به
جشن و شادی پرداختند. در پایان آن روز امّت شهیدپرور ایران با
حضور در مساجد، نماز شكر به جای آورده و با فرا رسیدن شب به
یمن پیروزی حق بر باطل بر پشت بامها ندای الله اكبر سردادند.
نتایج
طی عملیّات بیتالمقدّس 5038
كیلومتر مربع از اراضی اشغال شده از جمله شهرهای خرّمشهر و
هویزه و نیز پادگان حمید و جادّهٔ اهواز ـ خرّمشهر آزاد شدند.
علاوه بر این شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از تیررس
توپخانهٔ دشمن خارج گردیدند. همچنین 180 كیلومتر از خط مرزی
تأمین شد.
● با فتح خرّمشهر، برتری نظامی
ایران بر عراق مورد تأیید كارشناسان و تحلیلگران نظامی قرار
گرفت؛
● فتح خرّمشهر موجب انفعال ارتش
عراق شد؛ به گونهای كه نظامیان عراقی تا مدّت زیادی نتوانستند
از لاک دفاعی خارج شوند؛
● عملیّات بیتالمقدّس موجب شد
تا كشورهای عرب منطقه به تقویت مالی و نظامی عراق مبادرت
ورزند؛
● طی این عملیّات حدود نوزده
هزار تن از نیروهای دشمن به اسارت درآمده و بالغ بر شانزده
هزار تن كشته و زخمی شدند.
میزان انهدام یگانهای دشمن
● لشگر 3 زرهی و لشگرهای 11 و 15
پیاده 80 درصد؛
● لشگرهای 9 و 10 زرهی 50 درصد؛
● لشگر 7 پیاده 40 درصد؛
● لشگر 5 مكانیزه و لشگرهای 6 و
12 زرهی 20 درصد؛
● تیپ های 9، 10 و 20 گارد مرزی
100 درصد؛
● تیپ 109 پیاده 60 درصد؛
● تیپ های 601، 602، 416، 419
پیاده 50 درصد؛
● تیپ های 31، 32 و 33 نیروهای
مخصوص به میزان زیاد.
عملیّات در نگاه رسانههای جهان
نگاهی به اخبار و گزارشهای
منعكسشده از خبرگزاریها، شبكههای مختلف تلویزیونی مطبوعات
معتبر جهان دربارهٔ عملیّات بیتالمقدّس و آزادسازی خرّمشهر
نشان میدهد با وجود نگاه جانبدارانه و جهتدار در ارسال
اخبار و اطّلاعات یومیّه در اینباره جملگی این رسانهها زبان
اعتراف گشوده و با بهت و حیرت به شكست نیروهای عراقی در این
عملیّات اذعان كردهاند مطلب ذیل كه با تلاش روابطعمومی
سازمان حفظ نشر آثار و ارزشهای دفاع مقدّس سپاه پاسداران تهیه
شده نگاهی دارد به اخبار و مواضع رسانههای جهان پس از
آزادسازی خرّمشهر.
عملیّات پیروز بیتالمقدّس كه
منجر به آزادسازی خرّمشهر پس از ۵۷۵ روزگردید، ضربه اساسی و
تعیین كنندهای بر پیكر دشمن وارد ساخت و تمامی معادلات، و
ذهنیّتهایی را كه درمورد توانایی و قابلیتهای نظامی ایران
وجود داشت، تغییر داد. بسیاری از كارشناسان نظامی تحلیلگران
رسانههای خارجی، در برابر سرعت عمل و ویژگیهای عملیّاتی
نیروهای ایرانی به هنگام فتح خرّمشهر، غافلگیر، مبهوت و شگفت
زده شدند.
رادیو دولتی انگلیس كه در
شامگاه نهم اردیبهشت ۱۳۶۱ اعلام میكرد «چنانچه ایرانیان
درصدد بازپس گرفتن خرّمشهر برآیند، سختترین گردو را برای
شكستن برگزیدهاند.» سرانجام ناچار شد سكوت خود را بكشند و طی
گفتاری در روز پنجم خرداد ماه سال ۶۱ یعنی دو روز پس از
آزادسازی خرّمشهر توسّط رزمندگان اسلام حیرتزده اعلام كند «از
زمانی كه خبرنگاران غربی از نیروهای عراقی در خرّمشهر دیدن
كرده و از روحیه خوب آنها گزارش دادهاند، بیش از سه یا چهار
روز نمیگذرد كه ناگهان همهٔ شهر از دست عراقیها بیرون كشیده
شد.»
در ساعت 10:55 دقیقه بامداد
چهارشنبه، چهارم خرداد ۶۱ خبرگزاریهای بینالمللی، در
گزارشهایی كه با عنوان «بسیار مهم» از بغداد به سراسر جهان
مخابره كرد برای نخستین بار ضمن استناد به بیانیهٔ نظامی بغداد
اعلام داشتند كه عراق «تلویحا به شكست خود اعتراف كرده است. به
نوشتهٔ وزیر خارجه وقت جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری رسمی
عراق ـ آی.ان. ۱ ـ طی یک اطّلاعیه كوتاه ضمن آنكه از خرّمشهر
با عنوان» بندر خرّمشهر «نام برد، اعلام كرد سخنگوی ارتش عراق
اعلام كرده است بندر خرّمشهر را ترک كرده و تا مرزهای
بینالمللی عقبنشینی كردهاند. این خبرگزاری افزود كه
عقبنشینی نیروهای عراقی، از روز یكشنبه اوّل خرداد ۱۳۶۱ آغاز
شده است.»
همین اطّلاعیه تلكس بینالمللی
خبرگزاری عراق، عصر روز چهارم خرداد ۱۳۶۱ به صورت دیگری از سوی
رادیو صوتالجماهیر بغداد به اطّلاع افكار عمومی عراق رسانده
شد؛ «یک سخنگوی ارتش عراق اعلام كرده است كه نیروهای پیروزمند
قادسیهٔ صدام پس از آن كه تمامی حملههای قوای دشمن منحوس و
نژادپرست فارس را در مناطق الخفاجیه (سوسنگرد) و الاهواز
(اهواز) با اقتدار كامل دفع كردند... در یک جابهجایی
تحسینبرانگیز، عقبنشینی تاكتیكی خود را از جبههٔ معمّره
(خرّمشهر) با موفّقیّت كامل انجام دادهاند.
این دعاوی درست در شرایطی از
رادیوی دولتی بغداد پخش میشد كه خبرگزاری آمریكایی «یونایتد
پرس» در ساعت بیست وچهار و بیست ودو دقیقه همان روز، در گزارش
ارسالی خود از بیروت، سربازان عراقی را در حال فرار توصیف كرده
و نوشت... سربازان در حال فرار عراق، سرگرم گریختن از خرّمشهر
و مناطق اشغالی هستند. پس از پخش گزارشهای مستند و خبری و
تصاویر تهیه شده از جبههٔ خرّمشهر توسّط رسانههای ایران و
خارجی كه در آنها شكست نیروهای عراقی در قالب صفوف هزاران
نفره اسرا و انبوه ادوات و تجهیزات منهدمشده یا به
غنیمتدرآمدهٔ دشمن، به گویاترین وجهی به نمایش درآمد، دیگر
حتّی كشورهای جنوب خلیج فارس نیز كه همواره از صدام حمایت
میكردند، اكنون به واهی بودن دعاوی حكام بغداد اذعان داشتند.
از طرف دیگر رژیم عراق برای فریب افكار عمومی و سرپوش گذاشتن
بر شكستهای بیتالمقدّس، اقدام به اعطای مدال شجاعت، نشان
لیاقت و نشان رافدین به تعدادی از فرماندهان خود كرد. رادیو
دولتی صدای آمریكا پس از پنج شبانه روز سكوت و امتناع از
انعكاس خبر فتح خرّمشهر توسّط نیروهای ایران، سرانجام در گزارش
ویژه هشتم خرداد ماه سال ۱۳۶۱ خود می گوید با وجود مشكلات
تداركاتی، ناآرامیهای ناشی از انقلاب و كاهش تدریجی قدرت
عملیّات نیروهای هوایی ایران، ماشین نظامی ایران به گونهای
اعجابآور عمل كرد.
روزنامهٔ گاردین چاپ انگلستان
دربارهٔ سقوط فتح خرّمشهر مینویسد «سقوط خرّمشهر یعنی سقوط
آخرین و مهمترین افتخار جنگی عراق كه ایرانیها با بازپس
گرفتن آن، این برگ برنده را كه به وسیلهٔ آن عراق میكوشید
ایران را به پای میز مذاكره بكشاند، از دست بغداد ربودند.»
همچنین وزیر امور خارجه آمریكا «الكساندر هیگ» رسما در شورای
امور خاورمیانه وزارت خارجهشان میگوید «پیروزیهای اخیر
ایران در جنگ با عراق برای آمریكا نگرانكننده است و منافع غرب
خصوصا آمریكا را در منطقه به خطر انداخته است.»
معرفی نویسنده، اشتراکگذاری مطلب، دعوت از دوستان، نظردهی و مشاهده نظرات بازدیدکنندگان
محمّدصادق اسکندری هستم.
27 ساله از شهر مقدّس قم
فوقدیپلم فقه و اصول
و علاقهمند به
نهادینهسازی مفاهیم ارزشی
پیشنهاد من: حرکتی گسترده و رو به جلو در در جادّهی خدامحور